Tüm Yönleriyle Müşteri Deneyimi

Günümüzde tüketiciler ürünlerin fonksiyonel faydasından daha çok onlara hissettirdiği sembolik faydalardan dolayı markalarla bağ kurmaktadırlar. Tüketiciler markalarla ortak nokta bularak, onları yaşam tarzlarıyla birleştirmeye başlamışlardır. Böylece markaların tüketiciye olan bakış açısı da değişmiş olup, amaçları sadece kaliteli bir ürün veya hizmet üretmek değil, aynı zamanda müşterinin duyularına ve duygularına hitap ederek, onlarında bu süreçte yer almalarını ve katkı sağlamaları gibi özelliklerin ön planda yer aldığı gözlenmektedir. Pazarın bu önemli kilit oyuncularını incelemek ve beraber tartışmak için sizlere beş hafta sürecek müşteri deneyimi dizisini hazırladım. 

Müşteri Deneyimi Kavramı

Literatürde müşteri deneyimi kavramı hakkında fazlaca tanımlar yapılmıştır. Müşteri deneyimi kavramı, “Tüketicinin ürün/hizmetinden faydalandığı bir şirket ile arasında oluşan ilişki süresince yaşadığı deneyimlerin tamamıdır.” cümlesi ile yalın olarak tanımlanabilir. Müşteri deneyimi süreci, müşteri ile markanın iletişiminden başlayan, tüketicinin ürün veya hizmeti ihtiyaç hissetmesi, araştırma yapması, satın alması, kullanması, aldığı servis sonrası destek ve tavsiye etme gibi bir döngüyü oluşturmaktadır.

Müşteri deneyimi kavramında dikkat edilen en önemli hususlardan biri de müşterinin tatminidir. Müşteri tatmini de, tüketici bir ürünü veya hizmeti satın almadan önceki karar aşamasından, satın alma esnası ve sonrasında oluşan bir yolculuktur. Bunu deneyim ile tüketiciye sunmak markanın bir ayrıcalığıdır. Rekabetin giderek arttığını her sektörde gözlemlemek mümkün ve bu da akıllara “Müşteriyi daha fazla nasıl tatmin ederiz?” sorusunu getiriyor. Markalar müşteri tatmini sağlamak için en iyi yöntem olan müşteri deneyimini ortaya koyuyor. Çünkü müşteriyi markanın içine ne kadar çekersen ve markanın yanında daha fazla rol almasını sağlarsan, o kadar tüketicinin duygularına hitap etmiş olursun. Hatta müşterine bu aşamalarda rol vererek onun fikirlerine ihtiyacın olduğunu, onun özel olduğu hissetmesini sağlamak, markayı müşteri gözünde kişiselleştirmiş olur. Kitlesel pazarlama ile müşteri deneyimi kavramı yıllarca önemsenmemiş, büyük kurumsal şirketler dahi müşteriyle arasına bir mesafe koymuştur. Müşteri artık,  ürünün fiyatı ve kalitesi dışında, aldığı ve deneyimlemiş olduğu hizmet sonuncunda olumlu ya da olumsuz tatminini değerlendirmeyi tercih etmektedir. Ürün veya hizmet değil deneyim satın alıyoruz denilebilir.

Müşteri deneyimi kavramı, müşterinin merkezinde olduğu ve hatta müşterinin ürün veya hizmetin üretilmesi aşamasının her alanında yer aldığı ve bu durum sonucunda almış olduğu tatmini, hatta ağızdan ağıza dediğimiz (Word of mouth marketing) bir yöntem ile pazarlamasını yaptığı bir yolculuktur.

Müşteri Deneyimi Kavramının Boyutları

Müşteri deneyimi üç boyutta incelenebilir. İşlevsel boyutlar, müşterinin ürün veya hizmetin teknik özelliğe karşı duruşunu belirleyen bir özelliktir. Tüketici satın almak istediği ürün veya hizmetin önce işlevsel olarak faydasına bakar. Örnek olarak, A ve B deterjan markası olsun. A markası beyazlardaki lekeleri çıkarmakta, B markası da renkli çamaşırlardaki lekeleri çıkarmakta kendini konumlandırmış. Tüketici bu farkı reklam iletişimi ya da farklı bir iletişim kanalıyla edinmesi güç olacaktır; fakat deneyimi sonucu tatmin seviyesi daha yüksek olacağından dolayı, markaya olan güveni arttığı gibi işlevsel boyutu hakkında deneyim sahibi olacaktır. Mekanik boyutlar daha çok duyularımıza hitap eder. Bu aşamada müşterinin duygularına, duygusal zekasına dokunmak, markanın hem sağlam bir şekilde tüketici zihninde konumlanmasını hem de müşterinin markaya olan bağlılığını arttırır. Dünyaca ünlü markaların mağazalarında yaşattığı deneyimler görsel, işitsel olmakla beraber, diğer duyularımıza da hitap etmektedir. Örneğin çok ünlü bir kahve markası mağazasına girdiğinizde, sizi nefis kahve çekirdekleri kokusu ve hoş müzikler karşılar. Bu deneyim esnasında belki amacınız sadece tadını sevdiğiniz bir kahve almanın dışında, sizi markanın farklı bir özelliğini öğretmeye iter ve güzel bir müzik dinlerken kahve içmenin sizi daha iyi hissettirdiğini düşünmenize sebep olabilir. İnsani boyutlar ise müşteriden çok ürün veya hizmeti sunan tarafla ilgilidir. Deneyimi sağlayan tarafın tüketiciye olan yaklaşımı, tutumu bu kavram çerçevesinde dikkate alınır.

Müşteri yaşayacağı deneyimin tüm boyutlarında yer aldığında yeterli bir tatmine ulaşır. Markaya olan güvenilirliği artar. Kendini markanın bir parçası gibi hisseder ve bu sayede müşterinin değerli olduğunu hissetmesi sağlanır. Amaç ürün veya hizmet satışı değil, müşterinin gereksinimlerini sağlamaya odaklanmaktır. Günümüzde başarılı marka olmak, müşteri deneyimini başarılı, etkin ve müşteri merkezli olarak kullanmaktan geçiyor.

Yazar : Çisem Ural

Görsel kaynak;
https://boraozkent.files.wordpress.com/2013/04/7564c-customer-experience-management-customer-centric-organization-copy.jpg