Stratejiyi basit ve anlaşılır bir şekilde tanımlamak gerekirse; bir işletmenin/markanın hedeflerini gerçekleştirmek için geliştirdiği taktikler/perspektifler bütünü olarak açıklamamız mümkündür. Stratejiyle karıştırılan ama doğrudan bağlantılı olan bir kavram ise planlamadır. Stratejimizi belirledikten sonra onu hayata geçirebilmemiz için bir planlama sürecine başvurmamız gerekir. Yani planlama ve strateji birbirinden farklı ama bir arada çalışan kavramlardır.
Bir şeyler için strateji kurmak ve bunun üzerine planlar yapmak her zaman insanlığın karakteristik özellikleri arasında yer almıştır. Savaşlarda, ikili ilişkilerde, ticarette veya sanatta bir strateji ve planlama görmek mümkündür. Çünkü strateji adeta başarının anahtarı konumundadır. İyi bir strateji ve işleyen bir planlamayla “başarı” arasında pozitif bir korelasyon her zaman oluşmaktadır.
Pazarlama Stratejisi ve Marka Stratejisi
Pazarlama stratejilerini belirli bir sorun ya da amaca yönelik kısa veya orta vadeli yaklaşımlar olarak değerlendirirken, marka stratejisini markanın kimliğini ve karakterini oluşturacak uzun vadeli yaklaşımlar olarak tanımlamak mümkündür. Bu noktada iki kavram birbirinden ayrışmaktadır.
Örneğin; marka renkleri, fontu, sloganı veya iletişim dili vb. unsurlarını belirlemeye yönelik bir yaklaşımı marka stratejisi olarak tanımlıyorken;
Black Friday için indirim hazırlığında olan bir markanın daha fazla ürün satmak için pazarlama taktikleri ortaya koymasını pazarlama stratejisi olarak değerlendirmemiz mümkündür.
Fakat her iki kavramda temelde markanın gücünü pekiştirmeyi hedeflediği için birbirine doğrudan bağlıdır. Hatta marka stratejisi çoğu zaman pazarlama stratejisine de etkiler demek mümkündür.
Strateji Nasıl Belirlenir?
Marka stratejisi, pazarlama stratejisi ya da iletişim stratejisi… Hangi başlıklar altında tanımlarsanız tanımlayın öncelikle aşağıdaki başlıkları ve fazlasını (sizde bu soruları ihtiyaçlarınıza göre çeşitlendirmelisiniz) detaylı araştırıp, analiz ettikten sonra ortaya bir çıktı olarak strateji koymanız mümkün olacaktır.
Araştırma ve nitelikli veriden yoksun bir stratejiden bahsetmek maalesef mümkün değildir. Diğer türlüsü kişisel düşünceler, fanteziler ya da hayalleri fonlamaktan öteye geçmeyecektir.
Tanımlamalar
Bir şeylere cevap aramadan önce bazı başlıkları net olarak tanımlamamız oldukça önemlidir.
- Sorunlarımız
- Amaçlarımız/Beklentilerimiz
- KPI’larımız
Hedef Kitle Analizi
Hedef kitle oluşturmak ve bu hedef kitleyi analiz etmek tüm pazarlama faaliyetlerinin olmazsa olmazlarındandır. Pazarlama faaliyetlerimiz sonucunda davranış göstermesini beklediğimiz kitleye dair pek çok soruyu net bir şekilde sormamız ve onlar gibi düşünmeye çalışmamız oldukça önemlidir.
- Mevcut hedef kitlemizin sosyo-kültürel özellikleri nelerdir?
- Ya da pazara yeni bir marka olarak giriyorsak hedef kitlemizi hangi segmentte tanımlayacağız? Benzer ürün/hizmete sahip rakiplerimiz hangi demografik grupları hedefliyor?
- Hedef kitlemizden nasıl personal çıkartabiliriz? Çıkan personaların hangisi daha idealdir?
Durum Analizi
Mevcut durumumuzu bilmemiz ve buna göre çeşitli sorunları net bir şekilde tanımlayıp çözüm yolları aramak her zaman en önemli konulardan biri olmuştur. Durum analizi yaparken SWOT’a başvurmak önemli ama tek başına yeterli bir seçenek değil. Bu nedenle durum analizi yaparken;
- Ürün/hizmet analizi
- Fiyat Analizi
- İletişim Analizi
- Algı/İtibar Analizi
- SWOT Analizi
- Marka Arketipi
gibi markanızın ya da işletmenizin sağlığına dair ipuçları vericek aynı zamanda da stratejiyi geliştirme görevi üstelenen ekibin markayı daha yakından tanımasını sağlayacak sorulara cevaplar arayın. Sadece bir pazarlama yöneticisinin ya da uzmanın masa başında tek başına derleyebileceği bilgilerden oluşturulmuş basit bir döküman değil, şirketin farklı departmanlarında yer alan kişilerinde know-how’unu aktardığı bir başucu kitabı yaratmayı hedefliyormuşsunuz gibi düşünün.
Rekabet Analizi
Bizim ne durumda olduğumuz kadar, rakiplerin de ne durumda olduğu ve neler yaptığı oldukça önemli bir konudur. Bu nedenle öncelikle ilk yapılması gereken; sizle benzer/potansiyel rakipleri seçerek durum analizinde sorduğumuz soruları rakipler içinde sormak olacaktır. Tabi burda ticari gizlilik nedeniyle sıkı bir araştırma yapılması gerçeğini unutmamak gerekiyor.
Yukarıdaki dört başlık temel sorunlarınıza ve strateji geliştirmek istediğiniz alana dair pek çok veriyi sunacaktır. Yukarıda bahsettiğim başlıklar bir bakış açısı yaratmak için oluşturulmuştur. Bu nedenle başlıklarının amaca uygun şekilde özelleştirilmesi, genişletilmesi ve yukarıdaki flow-chart’a çokta bağlı kalınmaması önemlidir. Bu ve oluşturacağınız yeni sorular sonucunda elde edilecek bilgi senteziyle ortaya sağlıklı bir strateji koymanız mümkün olacaktır.
Yorum Yap